Κυριάκος Σφέτσας: Silent days

-->

Ο δίσκος Silent days («σιωπηλές μέρες») του Κυριάκου Σφέτσα κυκλοφόρησε το 1991. Περιλαμβάνει δύο από τα αγαπημένα μου έργα του, τις "Τρεις μπαλάντες" για πιάνο και τα "Τέσσερα τραγούδια σε ποίηση Charles Cotton" για φωνή και πιάνο. Εξαιρετική μουσική εξαιρετικά παιγμένη.

Η παρακάτω περιγραφή προέρχεται από την ιστοσελίδα του συνθέτη:

Ημέρες σιωπής η χρόνος περισυλλογής. Αν έχεις απολέσει σημαντικά πράγματα, κι αν (κατά Καβάφη) «δεν μπορείς να κάμεις την ζωή σου όπως την θέλεις», προσπάθησε τουλάχιστον να περισώσεις ότι σου απόμεινε, και ζήσε τον βαθύ κόσμο της σιωπής. Εκεί, ακούγονται πολλές μυστήριες μουσικές, που ξεψυχούν πάραυτα στο... αλαλάζον φως της μέρας.

Το Silent Days είναι τίτλος δηλωτικός, ιδεολογικού και αισθητικού περιεχομένου, και ουδεμία μουσική ειδική σχέση έχει με τα έργα (διαφόρων στυλ και αποχρώσεων) που περιέχονται στο δίσκο. Υπογράμμιζε το 1991, όπως και σήμερα άλλωστε, μια χειρονομία που με ήθελε να αντιτάσσομαι, δια της σιωπής και της ενάργειας, στην ευτέλεια, την αφασία και τον αριβισμό.

Τα παρακάτω σχόλια προέρχονται από προσωπική επικοινωνία με το συνθέτη:

Στο ντούο (Remembrance) για σαξόφωνο και πιάνο, μετά το senza tempo της αρχής, δηλαδή από την έναρξη του πεντάσημου ρυθμού, επικρατεί μια συνεχής κίνηση στο βασίλειο των ανατολικών «τρόπων». Κάποτε ο μέγας λαϊκός οργανοπαίχτης Βασίλης Σούκας, με τον οποίο ο Σφέτσας είχε συνεργαστεί αρκετά και ο οποίος έπαιζε από μνήμης έργα του, του είχε πει ότι θα ήθελε να το ακούει επί μακρόν για να αποσπάσει μυστικά, για το πως δηλαδή μπορεί κανείς να ταξιδεύει από «τρόπο» σε «τρόπο» όχι με τις μεθόδους που ήξερε ήδη αλλά με αυτές του Ντούο, που για εκείνον ήταν καινούριες.

Οι "Τρεις μπαλάντες για πιάνο" ερμηνεύονται από το σπουδαίο και πολυβραβευμένο Mikhail Petukhov (καθηγητή στο ωδείο Τσαϊκόφσκυ της Μόσχας).

Τα "Τέσσερα τραγούδια του Charles Cotton" τραγουδάει η Αμερικανίδα Susan Lambert (τραγουδίστρια μιούζικαλ) ενώ τη συνοδεύει ο Τάκης Φαραζής.

Το "Κουαρτέτο εγχόρδων αρ. 1" ερμηνεύεται από το ρωσικό κουαρτέτο Mlada, αποτελούμενο από τέσσερις γυναίκες. Τη διδασκαλία έκανε ο Καρέν Χατσατουριάν, συνθέτης και ανιψιός του Αράμ, με τον οποίο ο Σφέτσας είχε γίνει φίλος ύστερα από το πρώτο του ταξίδι στη Μόσχα το 1983. Στο κουαρτέτο, η χρήση της ανατολικής μουσικής, τόσο στα επιμέρους σόλο όσο και στη γενικότερη γραφή, οργανώνεται μέσα από διάφορες διαδικασίες.

Δημήτρης Μαρίνος - Του μαντολίνου

Δίσκος του Ζακυνθινού δεξιοτέχνη μαντολινίστα, Δημήτρη Μαρίνου.
Μουσική επιμέλεια - παραγωγή: Δημήτρης Λάγιος
Έτος κυκλοφορίας: 1987

Ο δίσκος περιλαμβάνει συνθέτες από τα τέσσερα μεγάλα νησιά του Ιονίου, με (ευνόητη) έμφαση στη Ζάκυνθο (με τους Παξούς και την Ιθάκη να εκπροσωπούνται μόνο σε τίτλους κομματιών):
- Κέρκυρα (Σαμάρας, Λαμπελέτ)
- Λευκάδα (Σφέτσας)
- Κεφαλλονιά (Λαυράγκας)
- Ζάκυνθος (παραδοσιακό, Καρρέρ, Βισβάρδης, Ξένος, Λάγιος)

Περιλαμβάνει συνθέτες από διάφορες εποχές, με παλαιότερο τον Καρρέρ και νεότερο το Λάγιο.

Υφολογικά έχει πολλές εναλλαγές, που διατηρούν αμείωτο το ενδιαφέρον του ακροατή: Κομμάτια για σόλο μαντολίνο (Σαμάρας, Ξένος), για μαντολίνο και πιάνο (Λαυράγκας, Καρρέρ, Σφέτσας, Λάγιος, Βισβάρδης), για μαντολίνο και κιθάρα (Λαμπελέτ), καθώς και για σύνολο (παραδοσιακό, Λάγιος), και επιρροές που κυμαίνονται από την παραδοσιακή μουσική μέχρι τη ροκ.

Τα περισσότερα κομμάτια είναι μεταγραφές, ενώ το έργο του Ξένου γράφτηκε ειδικά για την έκδοση.

Εκτός από το Δημήτρη Μαρίνο, παίζουν:
- Νέλλη Σεμιτέκολο: πιάνο
- Γιώργος Σκαβάρας: κλασική κιθάρα (και ηλεκτρική κιθάρα, στο σύνολο)

στο σύνολο παίζουν και οι:
- Βασίλης Κοπανίκης: πλήκτρα
- Χρήστος Βογιατζής: μπάσο
- Θανάσης Κιπενής: Τύμπανα

Προσθέτω κάποιες πληροφορίες γύρω από το δίσκο, που δεν αναφέρονται αλλά έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον, και τις οποίες είχα την τύχη να μάθω, κυρίως μέσω επικοινωνίας με τον ίδιο το Μαρίνο:
- Ο ισπανικός χορός του Σαμάρα αποτελεί μεταγραφή του Μαρίνου για τέσσερα μαντολίνα, τα οποία έπαιξε ο ίδιος με τη στούντιο τεχνική του over-dubbing.
- Τα κομμάτια "Ένα παράξενο νοσταλγικό καλοκαίρι" και "Το τραγούδι της νύχτας" μεταγράφηκαν από το συνθέτη από την αρχική του εκδοχή για πιάνο σόλο, από τον πρώτο τόμο της συλλογής του Σφέτσα "Στο ρεύμα του ήλιου" (ο οποίος εν τούτοις επιγράφεται "12 κομμάτια για πιάνο ή άλλους οργανικούς συνδυασμούς").
- Το μεσαίο (αργό) μέρος του κομματιού "Παξοί-Αντίπαξοι" προέρχεται από ένα αχρησιμοποίητο τραγούδι του δίσκου "Ο ήλιος ο ηλιάτορας" (1982, σε ποίηση Οδυσσέα Ελύτη). Στο ίδιο κομμάτι, κατ' εξαίρεση δεν παίζει πιάνο η Σεμιτέκολο, αλλά ο συνθέτης, Δημήτρης Λάγιος.

Και μια επισήμανση:
Ο Γέρανος (ή μεγάλος ζακυνθινός), είναι ο αστικός "Γιαργηττός". Ο Λάγιος τον μετονόμασε εύλογα για να τον διαχωρίσει από τον ομώνυμο χορό που παίζεται στην ορεινή Ζάκυνθο με "ταμπουρλονιάκαρα" (νιάκαρα ή ανάκαρα = ζουρνάς). Η παρούσα διασκευή έγινε από τα μέλη του ροκ συνόλου. Το κομμάτι είχε δισκογραφηθεί στην παραδοσιακή του εκδοχή (με σολίστα πάλι το Μαρίνο) στο λαογραφικό δίσκο του Λάγιου "Λαϊκά τραγούδια της Ζάκυνθος" (1983).

Δημήτρης Λάγιος: Σκιές (1987)

Από τους σπάνιους δίσκους του Λάγιου, που κυκλοφόρησε περιορισμένα μόνο σε βινύλιο το 1987. Αποτελεί την πρώτη του συνεργασία με το φωνητικό σύνολο "Διάσταση" της Κύπρου. (Η δεύτερη ήταν το "Ίνα τι", που κυκλοφόρησε ένα χρόνο μετά το θάνατο του συνθέτη, το 1992).

Η παραγωγή του δίσκου περιορίζεται κυρίως σε ήχους συνθεσάιζερ. Ο δίσκος περιλαμβάνει μια από τις κορυφαίες στιγμές του Λάγιου, το τραγούδι "Σε καρτερούσα" σε ποίηση Τάλμποτ Κεφαλινού.

Περιεχόμενα:

1. Νυχτερινο
2. Δικο σου το τραγουδι
3. Τα δακρυα της αμμοχωστου
4. Νανουρισμα για την υακίνθη
5. Εχε γεια
6. Λυχνος
7. Σκιες
8. Φωτια στην ξενιτεια
9. Για ενα κοσμο στρογγυλο
10. Ειναι παραμυθι για την κ. Αγγελική κλάδη
11. Σε καρτερουσα
12. Υμνουμε

Μουσική: Δημήτρης Λάγιος

Στίχοι: Δημήτρης Λάγιος, Κλαίρη Αγγελίδου (3), Τάλμποτ Κεφαλινός (11)

Τραγούδι: Δημήτρης Λάγιος, φωνητικό σύνολο Διάσταση, Λόλα Άζα (1), Ηλέκτρα Βάργκα (4), Μαίρη Θεολογίδου (8)

Παίζουν: Alex Zografov, πιάνο, synths, congas, Δημήτρης Λάγιος, μαντολίνο

Έτος κυκλοφορίας: 1987